حوض کاشی در خانه های ایرانی

از قدیم گفته اند آب روشنایی است. نیاکان هم به هر شکلی شده این باور را به خانه های کاهگلی، باغ و عمارت های اعیانی و حتی کاروانسراها هم راه داده بودند. در واقع حوض خانه ها و آبراه میان باغ ها با آن کاشی های فیروزه ای خوش و رنگ و لعاب جزء لاینفک معماری ایران بود. مهم نبود خانه کوچک باشد یا یک عمارت بزرگ با درختان تنومند و متنوع! مهم این بود که حوض در هر شکل و اندازه ای شده در حیاط خانه جا خوش کند. در کنار برخی از این حوض ها تلمبه های فلزی قرار داشت که با حرکت دستگیره های فلزی کنارشان، آب برای شست و شوی دست و صورت و ظرف داخل حوض یا کنار آن سرازیر می شد.

اگر نیک بنگریم حوض نه تنها به شکل فیزیکی در خانه ها حضور داشته بلکه با ادبیات ما هم گره خورده است. رفته بودم سر حوض
تا ببینم شاید عکس تنهایی خود را در آب
آب درحوض نبود
ماهیان می گفتند
هیچ تقصیر درختان نیست
ظهر دم کرده تابستان بود